-
Mỹ thuật là gì và sự ra đời của mỹ thuật Việt Nam
Mỹ thuật là gì và sự ra đời của mỹ thuật Việt Nam. Nguyễn Đình Đăng 1. Sự phân chia nghệ thuật thành mỹ thuật và mỹ nghệ Khái niệm “nghệ thuật” như chúng ta hiểu ngày nay là phát minh của người châu Âu vào t.k. XVIII. Trước đó khái niệm nghệ thuật bao gồm một hệ thống rất rộng. Từ “art” trong tiếng Anh/Pháp, chỉ “nghệ thuật”, có gốc từ tiếng Latin “ars” và tiếng Hy Lạp “techne” (τέχνη). Trong suốt khoảng hai ngàn năm, từ thời Hy Lạp Cổ đại vào khoảng t.k. VIII TCN tới cuối thời Trung Cổ – đầu thời Phục Hưng vào t.k.…
-
Sự khai sinh của mỹ thuật
Sự khai sinh của mỹ thuật. Bằng chứng khảo cổ học cho thấy những tác phẩm mỹ thuật đầu tiên của loài người ra đời ít nhất từ 40.000 năm trước. Nhưng trong cuộc trò chuyện với Smithsonian second opinion, nhà cổ nhân học Randall White1 tại New York University sẽ giải thích tại sao sau hơn 250.000 năm phát triển, phải đến thời điểm đó con người mới sáng tạo thứ nghệ thuật mang nhiều giá trị biểu đạt này và phân tích vai trò xã hội của mỹ thuật trong việc tạo dựng năng lực gắn kết, xây dựng bản sắc xã hội. Bức tranh vẽ động vật…
-
ƯNG VÔ SỞ TRỤ NHI SANH KỲ TÂM LÀ NGHĨA THẾ NÀO? Truyền Bình
ƯNG VÔ SỞ TRỤ NHI SANH KỲ TÂM LÀ NGHĨA THẾ NÀO? Truyền Bình Câu “Ưng vô sở trụ nhi sinh kỳ tâm” 應無所住而生其心 trích từ kinh Kim Cang, nhờ nghe câu này mà anh tiều phu Huệ Năng hoát nhiên tỏ ngộ, sau đó có cơ hội làm bài kệ “Bồ đề bổn vô thụ, Minh kính diệc phi đài, Bổn lai vô nhất vật, Hà xứ nhạ trần ai” 菩提本無樹 明鏡亦非台 本來無一物 何處惹塵埃 trình cho ngũ tổ Hoằng Nhẫn của Thiền tông và được truyền y bát để trở thành tổ thứ sáu của Thiền tông Trung Hoa. Lục Tổ và các môn đồ làm cho Thiền tông đại hưng thịnh, thiền sử ghi nhận có hơn 5000 người kiến tánh. Kinh Kim Cang, tên đầy đủ là Kim cang (cương) bát-nhã-ba-la-mật-đa kinh (zh. 金剛般若波羅密多經, sa. vajracchedikā-prajñāpāramitā-sūtra) là một bộ kinh liễu nghĩa (tức nói ý nghĩa rốt…
-
Ai đã có công thống nhất đất nước: Quang Trung hay là Gia Long?
Ai đã có công thống nhất đất nước: Quang Trung hay là Gia Long? Nguyễn Văn Nghệ Trang web Nghiên cứu lịch sử có đăng bài “Việt gian bán nước trong Lịch sử (bài 10c)” của Nguyễn Ngọc Lanh. Tác giả thuật lại là vào năm 2008 lần đầu tiên kể từ sau năm 1945 các nhà nghiên cứu sử học Marxist Việt Nam mới có một cuộc hội thảo Khoa học về Lịch sử tại Thanh Hóa với đề tài “Đánh giá lại Chúa Nguyễn và vương triều Nguyễn”. Tại hội nghị có nhiều báo cáo chứng minh rằng triều Nguyễn không phải là “rặt những tội, là tội”. Thậm chí có báo…
-
Xứ Phù Tang và những bí ẩn lịch sử
Xứ Phù Tang và những bí ẩn lịch sử. PHẠM THỊ THU GIANG (TS, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Hà Nội) Không hiểu từ đâu và bao giờ, “Phù Tang” đã mặc nhiên trở thành một mỹ từ để chỉ nước Nhật trong tiếng Việt. Từ này thường được người ta dùng trong các áng văn chương, các bài báo, các chương trình truyền hình hay trong cả các văn bản mang tính chất ngoại giao khi muốn ca tụng vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước, con người Nhật Bản. Qua một cuộc điều tra nhỏ tiến hành với 50 người Việt và 50 người Nhật đã…
-
THUẬN TÁNH KHỞI TU – Nguyễn Thế Đăng
THUẬN TÁNH KHỞI TU – Nguyễn Thế Đăng THUẬN TÁNH KHỞI TU 1. Thế nào là Thuận tánh khởi tu? Thuận tánh khởi tu là một thành ngữ được dùng nhiều trong Thiền tông, và nói chung, trong kinh luận Đại thừa Thuận tánh là y vào tánh, ở nơi tánh, ở trong tánh, làm theo tánh. Tánh là bản tánh, pháp tánh, tánh Không, Như Lai tạng tánh, tánh Giác, Phật tánh… Thuận tánh khởi tu là y theo tánh mà khởi hạnh tu. Ý nghĩa này còn được diễn tả bằng những từ ngữ như Xứng tánh khởi tu (Thiếu Thất lục môn), tùy thuận tánh…
-
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 5
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 5. Đỗ Ngọc Giao 13-Apr-2025 Ba người đi, ắt có thầy tôi ở trỏng (三人行必有我師焉)—Luận ngữ 7/22 5. Quy Tàng Phần 1 đã nói qua hai bổn Châu dịch khác thường: một tìm thấy trong mả xưa ở Mawangdui (Hồ Nam) năm 1973 và một tìm thấy ở chợ đồ cổ Hongkong năm 1994.[1] Cùng thời với Châu dịch còn có Quy tàng, một tài liệu dạy phép bói cỏ thi, tưởng đã thất truyền nhưng cũng tìm thấy hai lần trong mả xưa. I . Shaughnessy (1952–), học giả người Mỹ ở University of Chicago, có viết một cuốn sách thiệt hay, cho biết kết quả khảo sát…
-
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 4
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 4 Đỗ Ngọc Giao 23-Sep-2022 5. Bói Dịch 5.1. Có hai cách hiểu Bói Dịch gồm hai việc: xủ quẻ và đọc lời quẻ trong Châu Dịch. Ở thời đồ đồng, người ta hiểu như sau. Bói Dịch là đi gặp Trời để hỏi những điều mà người phàm không biết. Vậy, trước hết, nếu muốn Trời cho gặp thì tôi phải tuân theo nghi thức đã định, thí dụ: phải xủ quẻ cách nào, phải cúng dường thứ gì,… Giả sử tôi xủ ra quẻ Kiền. Vì sao là quẻ Kiền mà không phải quẻ nào khác? Vì đó là quẻ Trời ban để đáp lại câu…
-
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 3
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 3. Đỗ Ngọc Giao 09-Sep-2022 4. Châu Dịch Tài liệu trích dẫn: Rutt (1925–2011).[i] 4.1. Giới thiệu Kinh Dịch gồm hai phần: ruột là một tài liệu thời đồ đồng kêu bằng ‘Châu Dịch’ [gồm 64 quẻ, lời thoán, lời hào], và vỏ là mười ‘truyện’ có lẽ mới được đắp vô từ thời trào Hán. Không phải quẻ có trước hết rồi mới tới lời thoán và lời hào, mà ngược lại, thứ xưa nhứt trong Châu Dịch là một số lời hào vốn là châm ngôn, tục ngữ trong dân gian đem qua. Quẻ thì đã có từ thời…
-
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 2
Kinh Dịch, đôi điều chưa biết – Phần 2. Đỗ Ngọc Giao 25-Aug-2022 2. Nguồn gốc kinh Dịch Tài liệu trích dẫn: Vandermeersch.[1] Hiện vật khảo cổ cho thấy bên xứ Tàu trước công nguyên (before the common era, viết tắt ‘BCE’) đã có những kiểu bói lần lượt như sau (hình 1). Hình 1 Hình 1a – Bói xương thú ở thời đồ đá (neolithic proto-scapulomancy): lấy một miếng xương chả vai, nung nóng mấy chỗ ở mặt bên này để tạo ra những đường nứt hình ngôi sao ở mặt bên kia, rồi theo đường nứt mà bói. Hình 1b – Bói yếm rùa (plastron) ở thời trào…
