Cách chọn mua hoa quả an toàn cho mâm ngũ quả ngày tết

Vấn nạn thực phẩm bẩn là nỗi lo lắng của mọi nhà nhất là mỗi dịp tết đến xuân về.

Ngoài lựa chọn thực phẩm an toàn, làm sao có thể chọn lựa được hoa quả sạch, an toàn cho mâm ngũ quả cũng là điều các bà nội trợ quan tâm.
Mỗi dịp xuân về, nhà nhà lại chuẩn bị bày biện mâm ngũ quả để cúng giao thừa và những ngày Tết.
Tuy nhiên chọn loại quả nào, cách bày trí ra sao, ý nghĩa, phong tục riêng của từng vùng miền như thế nào không phải ai cũng biết.
Mâm ngũ quả ngày Tết có ý nghĩa bao trùm là thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, thể hiện lòng thành kính đối với các bậc tổ tiên.
Thông thường gồm 5 loại quả có 5 màu sắc khác nhau.
Con số 5 thể hiện ước muốn của người Việt trong năm mới sẽ đạt ngũ phúc lâm môn: Phú, quý, thọ, khang, ninh.
5 màu sắc thể hiện ý nghĩa nguồn của cải năm phương đưa về kính lên tổ tiên, nó cũng tượng trưng cho ngũ hành trong vũ trụ là Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ.
Sự khác nhau của mâm ngũ quả ba miền
Các loại hoa quả trên thị trường xuất hiện ngày càng đa dạng nên mâm ngũ quả ngày tết cũng phong phú hơn.
Các bà nội trợ không chỉ câu nệ cứng nhắc chỉ chọn 5 loại quả, mà có thể tới 7, 9… loại tuy nhiên phải là số lẻ.
Cách chọn các loại trái cây bày mâm ngũ quả cũng khác nhau tùy từng vùng miền.
Ở miền Bắc, mâm ngũ quả thường bày 5 loại quả có 5 màu sắc khác nhau theo Ngũ hành.
Miền Bắc thường bày 5 loại quả có 5 màu khác nhau như: Chuối/táo màu xanh; bưởi (hoặc phật thủ), cam, quýt màu vàng; hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ; roi, đào hoặc lê màu trắng; hồng xiêm hoặc nho đen, măng cụt, mận màu đen.
Ở miền Nam, các loại trong mâm ngũ quả khi ghép lại trở thành những cái tên ý nghĩa, cầu mong sự thịnh vượng, sung túc.
Những mâm ngũ quả thường thấy ở miền Nam gồm các loại quả: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, dưa hấu, thơm… đọc chệch thành các tên “cầu sung vừa đủ xài” hoặc “cầu vừa đủ sung”.
Một số người dân miền Nam thường kiêng kỵ những trái cây mang ý nghĩa xui rủi như chuối (chúi nhủi, nguy khó), lê (lê lết), cam (cam chịu)…

Người dân miền Trung không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên.
Mặt khác, do chịu sự giao thoa văn hóa 2 miền Bắc – Nam nên mâm ngũ quả vẫn bày biện đủ: Chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…
Người miền Trung và miền Nam không quan trọng chuyện chọn số quả lẻ hay chẵn để bày mâm ngũ quả.
Vậy làm sao để chọn một mâm ngũ quả an toàn và tươi ngon?
Trước tiên, để chọn trái cây bày mâm ngũ quả nên lựa quả chắc, tươi, không trầy xước, không có vết sâu, hạn chế vết nám, quả phải còn cuống và lá để mâm quả xum xuê.
Dưới đây là cách lựa chọn một số loại quả tiêu biểu trên mâm ngũ quả.
Cách lựa chọn hoa quả an toàn cho mâm ngũ quả
1. Dưa hấu
Muốn chọn dưa ngon, trước tiên cần quan sát núm phải đều, hơi lõm xuống.
Cuống nhỏ là do dưa già nên héo quắt lại, khác với quả dưa gấp, bán hái non để lâu cuống cũng héo, nhưng không quắt lại.
Tiếp theo nên kết hợp quan sát vỏ dưa: Trái dưa già, chín cuống héo phần vỏ ngoài căng bóng, dưa hấu còn non dù có lau chùi cách mấy cũng không giấu được vẻ nhăn nheo do dưa héo.
Phần ngoài vỏ thấy được những lằn chỉ chạy từ núm dưa xuống dưới tựa như trái dưa được phân ra làm nhiều múi.
Đây là trái dưa thật chín, ăn ngon, ngọt, ruột đỏ thắm.
Tuy nhiên, nếu dưa già quá thì ruột bị xốp, nên cần chú ý thêm yếu tố hình dáng: Quả dưa phải tròn trịa, dùng một bàn tay nâng lên, phỏng đoán trọng lượng, dùng tay búng nhẹ lên vỏ nếu phát ra tiếng trầm đục là quả ngon, ngược lại là dưa có ruột xốp hoặc rỗng do để lâu ngày.

2. Cam và quýt
Cam, quýt nên chọn quả tròn đều, da bóng láng không có đốm hoặc sẹo.
Quả chín có vỏ xanh ửng vàng đều là chín cây; loại chín ép để vài ngày vỏ vẫn xanh nhưng màu vàng của trái chín sẽ ửng không đều và không còn cuống lá.
Không nên chọn trái có màu vàng tươi đã rụng cuống, có thể màu vàng tươi đó là chín do sâu hại, ong chích, cây bị suy kiệt… khiến trái rụng trong vườn.
Nên chọn quả có màu vàng mỡ gà (chiếm ít nhất 1/3 trái), da bóng láng, có đốm thâm lộ ra, vỏ mỏng…
Với cam sành không nên chọn quả lớn có da sần sùi hay vàng chóe một bên (do nám nắng), quả như vậy vỏ dày, bị sượng khô, ít nước, không ngọt.
Cam Trung Quốc ngoài bề mặt thường có độ bóng rất cao và dính, có màu vàng sẫm, loang lổ, không đều có thể do sử dụng các hoá chất kích thích tạo màu.
Nước vắt từ cam Trung Quốc vàng nhạt, mùi hăng hắc.
3. Bưởi
Trước tiên cầm quả bưởi lên và ước chừng trọng lượng, búng tay vào bưởi phải có tiếng kêu chắc, nặng.
Quả phải tươi, vừa chín tới, không bị móp, bị rám, xước vỏ.
Muốn chọn quả tép to, mọng nước, ngọt ngon, nên chọn loại có vỏ sáng bóng, trái tròn to, cầm thấy nặng tay.
Trên vỏ bưởi thường có những nốt gai nhỏ, quả nào có gai càng to quả càng ngon, đã chín. Bưởi da xanh: Nâng trái trên tay, nếu thấy nhẹ là quả ít nước, xốp, khô.
Nên chọn quả nặng trung bình 1 – 1,5kg, da láng, màu xanh vỏ hơi ngả vàng, trái nhỏ nhưng nặng. Không nên chọn quả có da nhăn nhúm, xanh đậm, nhẹ.
4. Xoài
Chọn xoài có da căng bóng, màu vàng sáng, không lấy quả da thâm đen, vỏ nhăn, nhũn. Khúc đầu của quả xoài chín vàng và cứng, trên bụng xoài phía dưới cùng chót đuôi có một chiếc mắt nhỏ, mắt nhỏ là xoài hạt nhỏ.
Xoài cát Hòa Lộc thường có giá cao nhất trong các loại, quả nặng trung bình 300 – 350g, dáng trái thuôn, cuống nhỏ (nhỏ hơn các giống khác) hơi lõm sâu, phần đầu trái (chóp nhọn) có khoảng lõm vào tựa “nhân trung”.
Chọn quả có màu vàng sậm, có vết thâm li ti đều trên trái, da căng láng, phần đầu không bị teo hoặc nhăn (do hái trái chưa già), ngửi có mùi thơm ngọt đậm.
5. Táo
Một trong những cách chọn hoa quả tươi ngon để bày dịp Tết là chọn táo. Muốn táo được ngon, để được lâu, nên chọn táo được đóng trong bao, túi.
Vỏ loại táo này sạch hơn, ít bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí, thuốc trừ sâu và thuốc bảo quản.
Nên chọn loại táo được cấp giấy chứng nhận vì ít nhất chúng được lựa chọn và đã qua kiểm định, đảm bảo hơn các loại táo thông thường khác.
Quả táo ngon là loại có vỏ phải căng phồng, mịn màng, nặng.
Táo Trung Quốc thường tròn, vỏ trơn, bóng bẩy, được bọc trong lưới xốp.
Khi bóc lưới xốp ra sẽ xuất hiện nhiều hạt trắng mịn đọng trên vỏ quả, đó là do hóa chất bảo quản vỏ bị bay hơi.

6. Đu đủ
Khi chọn mua đu đủ, nên chọn mua những trái màu vàng, có đốm nhỏ xanh li ti và dáng thon dài.
Phần núm có màu vàng là chín tự nhiên, ngược lại những quả có núm màu xanh dù xung quanh đã chín vàng tức là chín ép, không tốt cho sức khỏe.
Quả ngon sẽ có mùi thơm nhè nhẹ và không gắt.
Lúc mua nên dùng tay ấn nhẹ lên vỏ ngoài, nếu thấy vỏ mềm thì đây là chín tự nhiên, còn vỏ cứng dù đã ngả vàng là chín ép, bị tiêm thuốc.
7. Chuối
Chuối là một trong những loại quả giàu dưỡng chất và rất tốt cho sức khỏe con người.
Tuy nhiên đây cũng là loại quả thường bị người bán hàng ngâm hóa chất để nhanh chín, vỏ bóng và có vẻ ngoài đẹp mắt.
Nhiều người bán hàng dấm chuối chín bằng hương, dấm chuối chín bằng thuốc trừ cỏ và ngâm chuối bằng chất cồn công nghiệp.
Những hóa chất này sẽ giúp chuối chín vàng nhanh chóng nhưng cũng gây hại cho cơ thể bởi chúng tác động đến gan, não, làm thay đổi cấu trúc gen, phụ nữ có thể sinh con dị dạng.
Quả chuối bị ngâm thuốc sẽ có màu vàng bóng, đẹp mắt có lớp bột bám bên ngoài, phần cuống vẫn còn xanh, lõi ruột có màu đen và ăn phần đầu sượng.
Quả chuối chín ép bằng hóa chất thì cuống vẫn có màu xanh, thân cứng nhưng ngoài vỏ đã nhuộm vàng.
Khi bóc vỏ ra ăn, thịt chuối vẫn sượng như ăn cơm sống.
8. Phật thủ

Nên chọn quả có mùi thơm giống như chanh tươi, nhìn rắn chắc, vỏ tươi sáng, có nhiều ngón tay dài và móng nhọn, đừng chọn những quả có đốm mềm và ngón tay khập khiễng.
Để giữ cho phật thủ tươi lâu, khi mua về nên lau sạch bằng rượu trắng, cẩn thận đừng để bị trầy xước sẽ rất dễ làm trái nhanh hỏng.
9. Thanh long
Thanh long thường được nhiều gia đình chọn lựa bày mâm ngũ quả không chỉ màu sắc đẹp, nó còn thể hiện sự no đủ, sung túc của năm mới.
Muốn thanh long để lâu, không bị héo, nên chọn quả có vỏ bóng đỏ sậm và mỏng. Không có quá nhiều chồi lá mọc lên, những quả thanh long này vừa ngọt, nhiều nước, ăn ngon lại để được lâu.
10. Nho
Trước đây, quả nho là một trong những loại “xa xỉ” nhưng sang trọng được nhiều gia đình chọn mua để bày lên mâm ngũ quả ngày Tết.
Ngày nay, nó đã trở nên phổ biến hơn và được nhiều người mua về bày mâm ngũ quả.
Không nên chọn loại có cuống khô, vỏ nhăn, bị rơi rụng nhiều, không còn nguyên chùm.
Bạn nên chọn loại chùm lớn, trái to và mọng nước.

Kiên Định t/h