Một chiến thắng có ý nghĩa lịch sử, tạo ra bước ngoặt chính trị, làm thay đổi căn bản cục diện của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, buộc chính quyền Mỹ phải ký hiệp định Paris “Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam”, tạo ra thế và lực mới tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, Quân ủy Trung ương, Quân chủng Phòng không-Không quân đã sớm có kế hoạch tác chiến đánh trả cuộc tập kích bằng B-52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh, thành phố miền Bắc.

Với sự chủ động, sáng tạo của nghệ thuật quân sự Việt Nam, qua nhiều năm nghiên cứu, tìm cách đánh máy bay B-52, các lực lượng vũ trang của ta mà nòng cốt là bộ đội Phòng không-Không quân và nhân dân miền Bắc đã phát huy sức mạnh tổng hợp của thế trận phòng không nhân dân liên hoàn, hiểm hóc, vững chắc, hiệp đồng tác chiến chặt chẽ giữa các lực lượng trong quá trình chiến đấu. Do đó, ngay từ trận đầu ra quân, đêm ngày 18-12-1972, quân và dân ta đã bắn rơi tại chỗ “Siêu pháo đài bay B-52”, mở màn thắng lợi vang dội cho những trận đánh tiếp theo.

Bộ đội tên lửa chuẩn bị chiến đấu, năm 1972. Ảnh tư liệu.

Cuộc chiến đấu 12 ngày đêm dũng cảm, kiên cường, mưu trí, sáng tạo, quyết đánh, biết đánh và quyết thắng kẻ thù của quân và dân đã đánh bại hoàn toàn cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn của đế quốc Mỹ, làm nên chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” lẫy lừng.

Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” làm thất bại toàn bộ các mục tiêu chiến lược mà phía Mỹ đã đặt ra; đặc biệt, không những không đè bẹp được ý chí chiến đấu mà còn làm tăng thêm tinh thần quyết chiến, quyết thắng của cả dân tộc, làm sụp đổ “Thần tượng Không lực Hoa Kỳ”, cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giành độc lập thống nhất đất nước. Sự thất bại toàn diện cả về chiến lược quân sự và chính trị của đế quốc Mỹ báo hiệu sự sụp đổ của chủ nghĩa đế quốc mới. Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” đã góp phần bảo vệ vững chắc miền Bắc xã hội chủ nghĩa, giữ vững thành quả cách mạng, tạo ra cục diện thuận lợi để quân và dân ta thực hiện trọn vẹn lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho Ngụy nhào”.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972 là bản hùng ca mang tầm vóc thời đại, có ý nghĩa to lớn, là sự kết tinh của nhiều nhân tố, trong đó, quan trọng nhất là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Quân chủng Phòng không-Không quân; của chủ nghĩa yêu nước, tinh thần cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, của ý chí quyết chiến, quyết thắng, tạo ra cục diện thuận lợi để quân và dân ta quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào mùa Xuân năm 1975.

Chiến công oanh liệt của quân và dân ta trong trận quyết chiến “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” tháng 12-1972 đã tạo nên âm hưởng hào hùng của sự chiến thắng và đi vào lịch sử Việt Nam ta như một mốc son chói lọi, một kỳ tích của thế kỷ XX. Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” là biểu hiện sức mạnh của dân tộc Việt Nam để lại cho chúng ta nhiều bài học quý giá trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, đó là: Công tác dự báo tình hình; chuẩn bị và tổ chức, sử dụng, bố trí lực lượng; xây dựng thế trận phòng không nhân dân; tinh thần tự chủ, tự lực, tự cường và tranh thủ sự ủng hộ của các nước anh em và bạn bè quốc tế tạo nên sức mạnh tổng hợp cần được vận dụng và phát triển trong điều kiện mới.

Hơn 50 năm đã trôi qua, nhưng ý nghĩa lịch sử và giá trị hiện thực của Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” vẫn còn nguyên giá trị, tiếp thêm sức mạnh để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Mỗi cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung, Quân chủng Phòng không- Không quân nói riêng luôn tin tưởng, tự hào về chiến công oanh liệt, truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí bất khuất, kiên cường của dân tộc ta trong đánh giặc giữ nước; càng tự hào hơn về Đảng ta có đường lối đúng đắn, sáng tạo, đã lãnh đạo toàn dân đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, đó là cội nguồn của sức mạnh nội lực trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

NGUYỄN HÀM KIÊN