NHỮNG BỨC TRANH ĐẮT NHẤT THẾ GIỚI
Một kiệt tác ra đời, đó là sự kết hợp giữa tư duy thẩm mỹ, nhãn quan độc đáo và kỹ thuật thể hiện của họa sĩ, quá trình thực hiện có thể kéo dài tới hàng năm trời. Dù chúng ta đều biết rất khó định giá được nghệ thuật, nhưng với giới chuyên môn, các nhà sưu tập và những đại gia sẵn sàng bỏ cả đống tiền ra để thỏa mãn niềm vui được sở hữu của mình, thì không gì là không thể…
Salvator Mundi – Leonardo da Vinci: 450,3 triệu USD
Bức tranh sơn dầu trên gỗ mang tên Đấng Cứu Thế thuộc nhóm tác phẩm cuối cùng của danh họa Leonardo da Vinci, mô tả Chúa Jesus mặc áo xanh dương, tay trái cầm quả cầu pha lê, tay phải làm dấu thánh giá, được cho là sự hợp nhất giữa khoa học và đức tin. Ban đầu, người ta vẫn tin rằng bản gốc của Salvator Mundi đã thất lạc vào thế kỷ 17, tuy nhiên, sau khi một nhóm nhà môi giới nghệ thuật ở Anh mua lại một bản sao (trong 20 bản sao còn tồn tại) với giá 10.000 USD và phục chế lại cẩn thận thì họ mới nhận ra đó chính là bản gốc và đã được giới chuyên môn xác nhận.
Năm 2017, trong cuộc đấu giá tại nhà Christie’s New York, nó đã được bán cho Thái tử Saudi ArabiaMohammed bin Salman với giá 450,3 triệu USD, chỉ sau 17 phút kể từ khi công bố vật phẩm. Dù nhiều chuyên gia vẫn nghi ngờ Leonardo da Vinci có thực sự vẽ Salvator Mundi không, hay nó chỉ ra đời trong xưởng vẽ của ông, thì với những chi tiết như định luật khúc xạ ánh sáng bị thay đổi hay đôi môi quá hoàn hảo, đó chỉ có thể là tác phẩm của danh họa đa tài bậc nhất thời kỳ Phục hưng.
Interchange – Willem de Kooning: 300 triệu USD
Thuộc nhóm tác phẩm trừu tượng đầu tiên của họa sĩ Mỹ gốc Hà Lan Willem de Kooning, tuy nhiên, đây lại là bức tranh đắt giá nhất và được mến mộ nhất. Willem de Kooning vẽ Interchange (nghĩa là thay đổi) vào năm 1955, khi bắt đầu có bước ngoặt trong sự nghiệp và phong cách – việc được truyền cảm hứng từ đồng nghiệp Franz Kline cũng làm tăng giá trị của tranh lên rất nhiều. Interchange, có thể được xem là tranh phong cảnh, nhưng cũng được xem là những phác thảo sơ khai về hình tượng phụ nữ, với lối dùng màu thật táo bạo, một đại diện vào loại tuyệt vời nhất của Willem de Kooning về chủ nghĩa biểu hiện.
Năm 2015, quỹ David Geffen đã bán bức sơn dầu này cùng bức 17A (của Jackson Pollock) cho nhà từ thiện Kenneth C. Griffin với tổng giá tiền 500 triệu USD và chủ nhân mới của nó, trong một nghĩa cử cao đẹp, đã cho bảo tàng thuộc Viện nghệ thuật Chicago mượn Interchange để trưng bày, thay vì cất trong bộ sưu tập cá nhân ở nhà. Điều trớ trêu là Willem de Kooning bán Interchange cho kiến trúc sư Edgar Kaufmann Jr. ngay sau khi hoàn thành với giá chỉ 4.000 USD và hơn 30 năm sau, con cháu của ông này bán lại Interchange cho một nhà buôn tranh người Nhật thông qua nhà đấu giá Sotheby’s với giá 20,7 triệu USD.
The Card Players – Paul Cézanne: 250 triệu USD
Là một trong những nghệ sĩ tiên phong của trào lưu Hậu ấn tượng, tranh của Paul Cézanne mang nét đặc trưng riêng với những nét vẽ mạch lạc, cách tiếp cận phối cảnh luôn có tính đột phá và cách dùng màu chân thực sống động. Nhiều tác phẩm đầy xúc cảm của họa sĩ người Pháp thậm chí còn được xem là tiền thân cho trường phái Dã thú hay trường phái Lập thể, và đây chính là lý do để thiên hạ coi ông là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nghệ thuật hiện đại.
The Card Players (Những người chơi bài) là loạt năm bức tranh sơn dầu Paul Cézanne sáng tác trong thập niên 1890. Mặc dù đều lấy chủ đề đánh bài vốn rất phổ biến từ thế kỷ 17 nhưng ông đã có sự thay đổi lớn khi tạo ra bầu không khí yên bình, tĩnh tại, mà những chuyển động lại là sự thay đổi tuyệt vời của màu sắc và ánh sáng. Cảm giác như cả âm thanh cũng trốn khỏi khung cảnh đầy suy tư đó. Một trong năm bức tranh này đã được bán cho Hoàng gia Qatar vào năm 2011 với giá 250 triệu USD, số còn lại đều nằm trong các bảo tàng nghệ thuật nổi tiếng ở Paris, London, New York và Philadelphia..
Nafea Faa Ipoipo – Paul Gauguin: 210 triệu USD
Năm 1891, họa sĩ Hậu ấn tượng người Pháp Paul Gauguin lên đường tới quần đảo Tahiti để tìm kiếm một loại hình nghệ thuật “nguyên bản” hơn so với thứ giả tạo đang tràn ngập châu Âu – theo quan điểm riêng của ông. Paul Gauguin đã bỏ ra hai năm đi khắp Tahiti để vẽ tranh phong cảnh và phụ nữ bản địa, từ khỏa thân đến mặc các loại trang phục truyền thống và cả trang phục đương đại. Trong mắt các nhà chuyên môn, Nafea Faa Ipoipo là sự kết hợp độc đáo giữa kỹ thuật biểu hiện của hội họa phương Tây với nghệ thuật có nguồn gốc Phật giáo và một chút phong vị Nhật Bản – trong tư thế của người phụ nữ phía trước. Bông hoa tai của cô mang ý nghĩa cô đang tìm kiếm một tấm chồng, có lẽ cũng vì thế mà Paul Gauguin đặt tên tác phẩm của mình là Khi nào em kết hôn?
Mặc dù chùm tác phẩm Tahiti của Paul Gauguin vấp phải sự thờ ơ sau khi về nước nhưng sau này, khi Hậu ấn tượng trở thành trào lưu được giới buôn tranh và các nhà sưu tầm ưa thích, giá của chúng đã tăng vọt với tốc độ chóng mặt. Năm 2014, gia đình Rudolf Staechelin đã bán bức Nafea Faa Ipoipo trong một thương vụ riêng tư với mức giá được tiết lộ là 210 triệu USD, người mua, theo nhiều nguồn khả tín, chính là Hoàng gia Qatar.
Number 17A – Jackson Pollock: 200 triệu USD
Đây là bức tranh được quỹ David Geffen bán cho nhà từ thiện Kenneth C. Griffin cùng bức Interchange của Interchange, và mức giá 200 triệu USD được giới chuyên môn công nhận là hoàn toàn xứng đáng. Kể từ năm 1940, Jackson Pollock, họa sĩ trừu tượng hàng đầu nước Mỹ, bắt đầu sáng tác những bức tranh theo phương pháp nhỏ giọt, hay nói khác đi, là vẽ bằng những vệt màu sơn rơi rớt. Ông không dùng giá vẽ, thay vào đó, dán vải bố xuống sàn hoặc lên tường rồi vung sơn lên, kết hợp với những dụng cụ khác biệt khác như dao, que, gậy, kính vỡ và nhiều loại chất lỏng.
Number 17A là một ví dụ điển hình của nghệ thuật trừu tượng phi biểu hình, nghĩa là không thể hiện những đối tượng mà người xem có thể cảm nhận được bằng thị giác. Thoạt nhìn, những vệt sơn như được vãi ngẫu nhiên lên mặt vải, nhưng những đường thẳng chạy suốt qua bức tranh cộng thêm bố cục hỗn hợp màu – bao gồm vàng, đỏ, cam, xanh, trắng, đen – rất khéo léo cho thấy sự can thiệp tinh tế và chính xác của Jackson Pollock vào tác phẩm, để Number 17A có được sự thu hút người thưởng tranh mạnh mẽ ngay từ cái nhìn đầu tiên. Cũng như Interchange, Number 17A vẫn được trưng bày tại Bảo tàng thuộc Viện Nghệ thuật Chicago.
Les Femmes D’Alger (Version O) – Pablo Picasso: 179,4 triệu USD
Trong hai năm 1954 – 1955, danh họa người Tây Ban Nha đã vẽ 15 phiên bản lấy cảm hứng từ bức tranh The Women of Algiers in their Apartment (Những phụ nữ An-giê-ri trong căn hộ) của Eugene Delacroix theo phong cách của riêng ông, xếp thứ tự theo bảng chữ cái từ A – O. Với tổng thể tươi sáng, những vóc dáng khỏa thân và không gian được phân chia theo lối hình học đầy khác biệt, thêm vào đó là những cảm hứng từ phong cách của Henri Matisse, bạn thân và cũng là đối thủ nghề nghiệp của Picasso.
Giới thiệu về Les Femmes D’Alger (phiên bản O), nhà đấu giá Christie’s đã gọi bức tranh sơn dầu này là một hiện tượng với rất nhiều tham chiếu đến chủ nghĩa lập thể, những va đập màu sắc đầy tính bạo lực và là sự tổng hòa những ám ảnh suốt cuộc đời Picasso, một lời đáp trả mạnh mẽ đến phiên bản gốc và nghiền nát mọi quan điểm đối nghịch. Trong quá trình vẽ loạt tranh này (và hàng trăm phác thảo trên giấy), Picasso đã sáng tạo ra một phong cách hội họa mới mà phiên bản O – tức bức tranh cuối cùng – là kết tinh của sự thăng hoa về tư duy nghệ thuật. Không ngạc nhiên khi nó luôn được yêu thích nhất và được công nhận rộng rãi là một kiệt tác hoàn hảo.
Năm 2015, nó được bán cho một người mua giấu tên ở nhà Christie’s New York với mức giá gõ búa 179,4 triệu USD. Vẫn từ những nguồn khả tín, người mua là cựu Thủ tướng Qatar, ông Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani.
