Susan Gentile, một y tá đến từ New Jersey, đặc biệt khuyến khích thiền như một liệu pháp cho những người mắc bệnh nghiện và các rối loạn tâm thần.

Một trong những bệnh nhân của cô, một người đàn ông ngoài 30 tuổi, bị trầm cảm và nghiện rượu. Sau hai năm, anh ta yêu cầu được điều trị và được khuyên bắt đầu thực hành thiền. Trước sự ngạc nhiên của Susan, những hiệu quả tích cực đã xuất hiện ngay trong hai tuần đầu tiên. Sau đó, mỗi khi bệnh nhân có cơn thèm rượu, anh ta bắt đầu thiền và cảm thấy rất bình tĩnh. Thiền đã trở thành liệu pháp yêu thích của anh.

Thiền có thể cải thiện sức khỏe tâm thần của chúng ta theo nhiều cách khác nhau. Nó giúp cải thiện sức khỏe tâm lý, tăng cường sự sống và năng lượng, và điều chỉnh cảm xúc.

Thiền có tốt cho trầm cảm không?

Một nghiên cứu được công bố trên JAMA Psychiatry phát hiện rằng liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm, trong đó có một thành phần là thiền, giúp giảm 73% nguy cơ tái phát trầm cảm so với giả dược ở những bệnh nhân trầm cảm trong giai đoạn hồi phục.

Chất dẫn truyền thần kinh serotonin là một yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng của chúng ta, và thiếu hụt serotonin có thể dẫn đến trầm cảm. Một nghiên cứu cho thấy, mức độ các chất chuyển hóa serotonin trong mẫu nước tiểu tăng lên sau khi thiền, và những người thực hành thiền có mức serotonin ổn định cao hơn đáng kể so với những người không thiền.

Những tác dụng tích cực của thiền đối với các triệu chứng trầm cảm cũng có thể được giải thích nhờ khả năng thay đổi một số vùng trong não liên quan đến trầm cảm. Ví dụ, vỏ não trước trán giữa và hạch hạnh nhân phối hợp với nhau để gây ra trầm cảm, nhưng thiền có thể làm gián đoạn kết nối giữa hai vùng này của não.

Hơn nữa, một nghiên cứu gồm 47 thử nghiệm đã phát hiện rằng thiền có thể cải thiện ở mức vừa phải các chứng trầm cảm, lo âu và nỗi đau thể xác.

Một nghiên cứu hệ thống khác về 18 nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền góp phần giảm triệu chứng trầm cảm ở những bệnh nhân mắc các rối loạn trầm cảm lâm sàng.

Thiền có thể giảm lo âu không?

Một phân tích tổng hợp các thử nghiệm ngẫu nhiên đối chứng về thiền siêu việt đã kiểm tra 16 nghiên cứu và phát hiện rằng thiền có thể giảm lo âu, và hiệu quả cao nhất được thấy ở những người có mức độ lo âu cao nhất.

Một phân tích tổng hợp khác chỉ ra rằng thiền có liên quan đến sự giảm bớt các triệu chứng lo âu.

Theo một nghiên cứu được công bố trên The Journal of Clinical Psychiatry, những bệnh nhân mắc rối loạn lo âu tổng quát (GAD) tham gia một chương trình giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm (MBSR) đã giảm lo âu một cách đáng kể hơn so với những người tham gia chương trình giáo dục quản lý căng thẳng.

Việc thực hành thiền cũng có thể cải thiện chứng mất ngủ, vốn có thể làm tăng lo âu. Trong một nghiên cứu được công bố trên JAMA Internal Medicine, những người tham gia đã thực hành thiền trong sáu tuần, mỗi tuần hai giờ, ít gặp phải triệu chứng mất ngủ hoặc mệt mỏi ban ngày hơn so với nhóm đối chứng. Một bài báo khác được đăng trên Sleep gợi ý rằng thiền có thể là một phương pháp điều trị cho những người mắc chứng mất ngủ mãn tính.

Thiền giúp chống lại các bệnh lý tâm thần khác như thế nào?

Rối loạn lưỡng cực

Thiền đã chứng minh hiệu quả trong việc giảm bớt rối loạn lưỡng cực, một rối loạn tâm thần gây ra những thay đổi tâm trạng cực đoan với những lên xuống cảm xúc. Nó có thể dẫn đến các rối loạn nhận thức.

Một nghiên cứu cho thấy liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm có thể là một phương pháp điều trị bổ sung cho rối loạn lưỡng cực bên cạnh thuốc, vì nó có thể cải thiện chức năng nhận thức và trí nhớ của bệnh nhân.

Nguyên nhân chính xác của rối loạn lưỡng cực vẫn chưa rõ, nhưng một số dữ liệu cho thấy mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh trong não, như serotonin, endorphins và dopamine, có thể là nguyên nhân. Như đã đề cập trước đó, thiền có thể làm tăng mức độ serotonin. Nó cũng có thể giúp giải phóng nhiều endorphins hơn và làm tăng mức độ giải phóng dopamine lên đến 65%.

Hơn nữa, những người thiền có vùng não dày hơn – vỏ não trước trán – liên quan đến sự chú ý và xử lý cảm giác. Trong một nghiên cứu hậu tử, người ta phát hiện sự giảm mật độ thần kinh và tế bào glial ở vỏ não trước trán ở những bệnh nhân mắc rối loạn lưỡng cực.

Triệu chứng stress sau chấn thương

Một bệnh nhân mắc chứng rối loạn căng thẳng hậu chấn thương (SSPT) đã bị ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp bởi một sự kiện chấn thương. Đây là một rối loạn tâm thần suy yếu ảnh hưởng đến 7-8% người trưởng thành ở Mỹ, trong đó có rất nhiều cựu chiến binh.

Theo một nghiên cứu công bố trên Military Medicine, thiền siêu việt có thể giúp quân nhân mắc SSPT cải thiện các triệu chứng của họ. Sau một tháng thực hành thiền, 83,7% những người tham gia đã giảm hoặc thậm chí loại bỏ việc sử dụng thuốc tâm thần để điều trị SSPT. Trong khi đó, chỉ 59,4% những người tham gia nghiên cứu không thiền đã giảm hoặc ngừng sử dụng thuốc, và 40,5% trong số họ thậm chí còn tăng cường việc sử dụng thuốc tâm thần.

Chứng tâm thần phân liệt

Nghiên cứu cho thấy thiền có thể giúp điều trị chứng tâm thần phân liệt. Một nghiên cứu cho hay thiền giúp cải thiện chức năng xã hội tâm lý và các triệu chứng của bệnh nhân tâm thần phân liệt.

Cụ thể, năm bệnh nhân có tiền sử tâm thần phân liệt nặng trong hơn 20 năm đã giảm đáng kể các triệu chứng ảo giác và hoang tưởng sau tám tháng thực hành thiền.

Các nhà nghiên cứu cũng đã đề xuất một số cơ chế để giải thích các tác dụng tích cực của thiền, bao gồm sự thay đổi trong sóng não có thể dẫn đến việc cải thiện sự tích hợp của mạng lưới não và giảm các hoạt động não bất thường.

Thiền giúp giảm mức độ căng thẳng như thế nào?

Căng thẳng tâm lý có thể làm tăng mức cortisol, “hormone căng thẳng”, từ đó kích hoạt các cytokine viêm theo thời gian.

Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí Brain, Behavior, and Immunity, một chương trình MBSR đã được chứng minh là hiệu quả hơn trong việc giảm phản ứng viêm do căng thẳng so với một điều kiện kiểm soát, trong đó những người tham gia thực hành một can thiệp kiểm soát chủ động để thúc đẩy sức khỏe.

Trong một nghiên cứu khác, những người tham gia chương trình MBSR mắc rối loạn lo âu tổng quát đã giảm nhiều hơn các dấu hiệu căng thẳng.

Các nhà nghiên cứu tại Cleveland Clinic đã thực hiện một nghiên cứu đối với những người làm việc trong một môi trường rất bận rộn. Sau một năm sử dụng một chương trình quản lý căng thẳng trực tuyến chủ yếu dựa trên thiền chánh niệm, mức độ căng thẳng của các tham gia viên đã giảm 31%.

Ngay cả những buổi thiền ngắn cũng có thể giúp giảm căng thẳng. Trong một nghiên cứu, các tham gia viên được chia thành nhóm thiền và nhóm học thơ. Họ đã thực hiện một nhiệm vụ đánh giá căng thẳng xã hội sau ba ngày tham gia các buổi thiền 75 phút và học thơ. Kết quả cho thấy nhóm thiền cảm thấy ít căng thẳng tâm lý hơn.

Theo Epoch Times
Thanh Ngọc biên dịch